آفتاب سوختگی پوست باعث قرمزشدن و تغییر رنگ پوست می‌شود که معمولا در عرض چند ساعت، پس از قرارگیری بیش از حد در معرض نور ماوراء بنفش (UV) خورشید یا منابع مصنوعی، نمایان می‌شود. درمان‌های خانگی معمولا باعث تسکین آفتاب‌سوختگی می‌شوند، اما آفتاب‌سوختگی هم ممکن است چند روز طول بکشد.
قرارگیری در معرض نور شدید اشعه ماوراء بنفش که منجر به آفتاب‌سوختگی می‌شود، خطرات دیگری را نیز برای پوست به‌وجود می‌آورد؛ از قبیل پدید آمدن لکه‌های پوستی، خال، ایجاد خشکی پوست و یا چروک. همچنین خطر ابتلا به سرطان پوست مانند ملانوما به این واسطه افزایش پیدا می‌کند. شما می‌توانید با محافظت پوست خود از آفتاب سوختگی و شرایط مربوطه جلوگیری کنید. این به خصوص زمانی مهم است که در فضای باز، حتی در روزهای سرد یا ابری بیرون از خانه هستید و قرار است ساعت‌ها زیر اشعه UV نور خورشید بمانید.
علائم آفتاب سوختگی شدید
نشانه‌ها و اثرات سوختن پوست به واسطه آفتاب، می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- تغییرات در تن رنگ پوست، مانند صورتی شدن و یا قرمزی
- پوستی که گرم و یا داغ است
- درد و حساسیت
- تورم
- تاول‌های پر از مایع، که ممکن است بترکد
- سردرد، تب، حالت تهوع و خستگی (اگر آفتاب‌سوختگی شدید باشد)
- درد چشم
هر قسمت از بدن شما از جمله لاله گوش، پوست سر و لب‌ها، می‌توانند تحت تاثیر قرارگیری در زیر نور آفتاب، دچار سوختگی شوند. حتی مناطقی که با شال یا کلاه و موارد مشابه پوشش می‌دهید نیز ممکن است دچار این مشکل شوند. به عنوان مثال، اگر لباس شما یک بافت گشاد داشته باشد به اشعه ماوراء بنفش (UV)اجازه می‌دهد که از آن رد شود. چشم‌های حساس برخی افراد نیز تحت تاثیر این اشعه می‌توانند واکنش نشان دهند.
علائم و نشانه‌های سوختن پوست به واسطه آفتاب معمولا در عرض چند ساعت پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید ظاهر می‌شوند. اما ممکن است یک روز یا بیشتر طول بکشد تا متوجه شوید که آفتاب‌سوختگی چقدر شدید است.
در عرض چند روز بدن شما ممکن است با پوسته پوسته کردن لایه بالایی پوست آسیب‌دیده‌تان شروع به بازسازی خودش کند. بعد از پوسته ریزی، پوست شما به طور موقت رنگ و الگوی نامنظم دارد. یک آفتاب‌سوختگی شدید چند روز طول می‌کشد تا التیام یابد.
علل ایجاد آفتاب سوختگی
ملانین، رنگ‌دانه تیره در لایه بیرونی پوست است که رنگ طبیعی به آن می‌دهد. هنگامی که در معرض نور UV قرار می‌گیرید، بدن شما با تولید رنگ‌دانه بیشتر از خودش محافظت می‌کند. رنگ ملانین اضافی، حالت برنزه یا تیره روی پوستتان ایجاد می‌کند. برنزه شدن، روش بدن برای جلوگیری از آفتاب‌سوختگی است.
اما با این حال، آفتاب سوختگی تاثیرات خود را روی پوست می‌گذارد. شما می‌توانید در روزی سرد و ابری، آفتاب‌سوختگی را حس کنید. برف، ماسه، آب و سطوح دیگر می‌توانند اشعه UV را منعکس کنند که باعث سوختگی پوست می‌شود.
در چه شرایطی آفتاب سوختگی به بالاترین درجه خود می‌رسد؟
- داشتن پوست روشن، چشمان آبی و موی بلوند و طلایی
- زندگی در مناطق آفتابی، گرم یا در ارتفاع بالا
- کار کردن در فضای باز
- شنا کردن، چون پوست مرطوب می‌تواند بیشتر از پوست خشک دچار سوختگی شود.
- استفاده از داروهایی که باعث آفتاب سوختگی شدیدتر می‌شوند (داروهای مرتبط به حساسیت به نور)
بعد از آفتاب سوختگی
قرار گرفتن در معرض نور شدید خورشید که منجر به آفتاب‌سوختگی می‌شود، خطر ابتلا به بیماری‌های خاص را افزایش می‌دهد، که شامل پیری زودرس پوست و سرطان پوست است. اما پیری زودرس پوست چیست و چگونه اتفاق می‌افتد؟
آفتاب سوختگی مکرر روند پیری پوست را تسریع می‌کند و باعث می‌شود که شما مسن‌تر به نظر برسید. تغییرات پوستی ناشی از نور UV در پی پیری زودرس به وجود می‌آیند. علائم پیری زودرس عبارت‌اند از:
- ضعیف شدن بافت‌های ارتباطی، که قدرت و کشسانی پوست را کاهش می‌دهند
- چین و چروک‌های عمیق
- پوست خشک
- به وجود آمدن رگ‌های قرمز روی گونه‌ها، بینی و گوش‌ها
- کک و مک بیشتر روی صورت و دست‌ها
- خال‌های تیره یا بی‌رنگ (ماکول‌ها)بر روی صورت، پشت دست‌ها، بازوها، سینه
راه چاره چیست؟
راه‌های بسیاری وجود دارد که به شما کمک می‌کند از این مهلکه جان سالم به در ببرید و پوست خود را نجات دهید. بسیاری از افراد استفاده از کلاه یا عینک آفتابی را در نظر می‌گیرند اما آیا می‌توان کل صورت را با این اقلام از شر آفتاب سوختگی نجات داد؟
واضح است که پاسخ منفی است. شما به ابزاری احتیاج دارید که برای چند ساعت دست‌ها و پوست صورت خود را از شر سوختگی به واسطه اشعه ماوراء بنفش نجات دهید. توجه داشته باشید که حتی استفاده از دیگر ابزارها نمی‌تواند کمک کند تا بازتاب نور خورشید توسط شیشه‌ها، سنگ‌ها و غیره به بدن شما نرسد. برای محافظت کامل و در امان ماندن از این مشکلات استفاده از کرم ضدآفتاب یک ضرورت است. کرم ضدآفتاب ببک، به شما کمک می‌کند تا نه پوستتان آسیب ببیند و نه درگیر بیماری‌های پوستی در طولانی مدت شوید.
شما فارغ از خانم یا آقا بودن به یک ضدآفتاب خوب نیاز دارید تا پوست خود را از شر مشکلات احتمالی آینده نجات دهید و اجازه دهید تا ملانین‌ها به طور طبیعی به کار خود مشغول باشند. یکی از عوامل مهم در انتخاب ضدآفتاب، میزان مثلا یک ضدآفتاب با spf به میزان 30 می‌تواند تا 5 ساعت محافظت را برای شما فراهم کند آن‌هم در شرایطی که تنها 10 دقیقه قرارگیری در معرض نور خورشید باعث می‌شود تا پوستتان آسیب ببیند. پس استفاده از این نوع کرم، چیزی فراتر از وسایل و تجهیزاتی مانند کلاه یا عینک است.
